یادگیری اجتماعی در سازمان
برای درک بهتر مفهوم یادگیری اجتماعی، به اولین هفته ای که موقعیت جدید شغلی خودتان را شروع کردید فکر کنید. به یاد دارید در آن موقعیت خاص در کنار همکارانتان چه یاد گرفتید و یا در بین جلسات آموزشی مقدماتی از آنها چه آموختید؟
همین نکات طلایی که از همکارانتان آموختید، یادگیری اجتماعی در عمل هستند. یادگیری اجتماعی ابزاری قدرتمند است که شما می توانید آن را با روش های مختلف آنلاین و آفلاین در استراتژی آموزش های سازمانی خود ادغام کنید. این الگوی تعاملی با همه سبک های یادگیری همخوانی داشته و هم برای کارکنان و هم سازمان سودمند است.
یادگیری اجتماعی چیست؟
یادگیری اجتماعی برای اولین بار براساس تئوری ارائه شده توسط آلبرت بندورا، روانشناس آمریکایی مطرح شد. او معتقد بود که یادگیری یک فرآیند شناختی بوده که در موقعیت های اجتماعی و از طریق مشاهده و برخوردهای مستقیم اتفاق می افتد.
تخمین زده شده است که یادگیری اجتماعی غیر رسمی تا 75% یادگیری یک سازمان را رقم می زند. این یادگیری اغلب در قالب یک استراتژی توسعه از طریق اشتراک گذاری تجربیات بین همکاران، سرپرستان و منتورهای سازمانی شکل می گیرد.
یادگیری اجتماعی می تواند فضای خالی بین دانش و تغییر رفتار پر کند. این به این معنی است که یادگیری در بین کارکنان فراتر از دوره های آموزشی رسمی پیش می رود و همین رمز ایجاد فرهنگ “یادگیری اجتماعی” در سازمان است.
به گفته آلبرت انیشتن:
“یادگیری تجربه است، هر چیز دیگری فقط اطلاعات است.”
چرا باید از یادگیری اجتماعی در محیط کارتان استفاده کنید؟
افراد خیلی از مواقع از مشاهده عملکرد و رفتار خاص دیگران چیزی یاد می گیرند که به آن یادگیری نیابتی می گویند. با مشاهده دیگران ما می آموزیم کاری را چطور انجام دهیم و چه نتیجه ای خواهیم گرفت. این همان روشی است که در کودکی می آموختیم، زمین می خوردیم و دوباره رو پا می ایستادیم.
با وجود این مشاهده کار افراد برای حفظ اطلاعات و یادگیری آن کافی نیست. برای یادگیری از طریق مشاهده ما باید توجه کنیم، رفتار مد نظر را در ذهن بسپاریم و تمرین کنیم. همچنین باید انگیزه داشته باشیم تا تکرار کنیم و حتی به دنبال یادگیری رفتارهای جدید باشیم. اعتماد به نفس ما در کنار احساسی که به فردی که از او رفتاری را می آموزیم داریم بر این این یادگیری اثرگذار است. این اثرگذاری هم از طریق تعاملات رو در رو و هم روش های آنلاین می تواند اتفاق بیافتد.
پس به طور خلاصه چهار اصل کلیدی برای اثربخشی یادگیری اجتماعی وجود دارد:
توجه
کارکنان بهتر یاد می گیرند اگر باور داشته باشند که فعالیت مورد نظر متفاوت و پیچیده است، و محتوای یادگیری اجتماعی درک آنها را تقویت می کند.
حفظ و نگهداری
ما با نهادینه سازی اطلاعات یاد می گیریم، و اطلاعات را زمانی به یاد می آوریم که در موقعیت مشابه موقعیت یادگیری آن اطلاعات قرار می گیریم.
تولید مجدد
تمرین رفتار، دانش و مهارت از طریق فعالیت های ذهنی و بدنی، استفاده از مهارت هایی که تازه آموخته ایم را آسان تر می کند.
انگیزه
ما باید برای انجام هر کاری انگیزه داشته باشیم، در غیر این صورت هیچ پیشرفتی اتفاق نمی افتد. در زمان استفاده از دانش و مهارت جدید، این خیلی مهم است که کارکنان بدانند موفقیت و یا عدم موفقیت در انجام آن چه نتایجی به دنبال خواهد داشت.
یادگیری اجتماعی بیشتر بر روی کمک کردن به کارکنان تمرکز دارد تا انتقال محتوای آموزشی، به طوری که هر چه بیشتر بتوان آنها را در فرآیند یادگیری درگیر کرد. با این دیدگاه می توان یک استراتژی آموزش و توسعه را شامل آموزش حضوری، آنلاین و فعالیت های تعاملی در نظر گرفت.
در همین راستا با توسعه گیمیفیکیشن، یادگیری مبتنی بر بازی، بازی های مشارکتی زیادی در دسترس قرار گرفته که می توانند بسیار در این حوزه تأثیرگذار باشند. این بازی ها فضاهایی را برای یادگیرندگان ایجاد می کنند که باید برای پیشرفت تیم اطلاعات و دانش خود را به اشتراک بگذارند و با همین رویکرد فرهنگ اشتراک گذاری دانش و مهارت در بین آنها توسعه می دهد.
مزایای یادگیری اجتماعی در سازمان
امروزه مدیران در سازمان های پیشرو با در نظر گرفتن فرصت های یادگیری و توسعه و ترویج یادگیری اجتماعی به روش های حضوری و مجازی، فضای مثبت رشد را برای کارکنان فراهم می کنند. چون باور دارند در چنین محیطی می توان شاهد افزایش مشارکت و ایده پردازی برای حل مسائل سازمانی بود.
از طرف دیگر با توجه به اینکه درصد بالایی از آموزش های سازمانی به وسیله مدرسین و منابع آموزشی بیرونی تأمین می شوند، اضافه شدن یادگیری اجتماعی تعادل و مشارکت بیشتری را در روش یادگیری فراهم خواهد کرد.
در این قسمت به برخی از مزایای کلیدی یادگیری اجتماعی در سازمان اشاره می کنیم:
ارتباطات بیشتر
از طریق پرسش و آزمایش راهکارها برای حل مشکلات واقعی محیط کار، کارکنان روش های جدید را بهتر یاد می گیرند. بدین صورت آنها لازم نیست برای یادگیری اطلاعات جدید، منتظر دوره های آموزشی بعدی باشند.
روش دلخواه یادگیری برای نسل جدید نیروی کار
نسل جدید نیروی کار الگوهای نوین یادگیری مانند یادگیری آنلاین، یادگیری خرد، یادگیری مبتنی بر ویدئو و آموزش های تعاملی را به سبک های سنتی ترجیح می دهند. توجه آنها کوتاه مدت است و سریع از یک الگوی یادگیری به دیگری تغییر می کند. بنابراین یادگیری اجتماعی بسیار به تمرکز و حفظ اطلاعات آنها کمک می کند.
یادگیری در زمان دلخواه
کارکنان سبک های یادگیری متفاوتی دارند و مجبورند با یک روش و سرعت یکسان آموزش ببینند. اما وقتی می توانند در زمان دلخواه از همکار خود سؤال بپرسند و یا هر زمان نیاز هست از آموزش های آنلاین استفاده کنند قادر خواهند بود با سرعت و روش دلخواه خود یاد بگیرند.
مشارکت بیشتر
وجود تکنولوژهای اجتماعی منجر به نفوذ بیشتر یادگیری اجتماعی در بین کارکنان شده است. چرا که حتی برای افرادی خجالتی تر هستند این امکان برقرار می شود که در بستر های مجازی از همکاران خود سؤال بپرسند بدون آنکه با آنها رو در رو شوند.
کوتاه شدن آموزش نیروهای جدید
افراد تازه استخدام شده در سازمان از روز اول می توانند در هز زمان جواب سؤال های خود را از همکارانشان دریافت کنند. آموزش های برنامه ریزی شده برای نیروی تازه استخدام از هر زمانی می تواند شروع شود و نیازی نیست تا زمانی که سازنده می شوند منتظر آموزش بمانند.
اشتراک گذاری مهارت و بهره گیری از استعدادهای درون سازمان
مهارت های نرم معمولا مورد بی توجهی قرار می گیرند و معمولا کارکنان یادگیری این نوع مهارت ها را در رزومه کاری خود قرار نمی دهند. توسعه یادگیری اجتماعی در سازمان فرآیند شناسایی افراد و اشتراک گذاری در حوزه مهارت های نرم را آسان می کند. افراد به راحتی می توانند همکاران خود را با مهارت های خاص پیدا کرده و در حل مسائل از آنها کمک بگیرند.
خلاصه کلام
تخمین زده شده که یادگیری اجتماعی تا 75% یادگیری یک سازمان را پوشش می دهد که مهم ترین بخش آن در استراتژی یادگیری و توسعه سازمان است. یادگیری از طریق ارائه بین همکاران، سرپرستان، مدیران و منتورها، حفظ و ماندگاری اطلاعات جدید را برای کارکنان آسان تر می کند. به خصوص زمانی که پیاده سازی و اجرای آن با دیگر فرصت های آموزش همچون یادگیری خرد، ارائه رو در رو و آموزش های ویدئویی ادغام شود. از بهترین مزایای یادگیری اجتماعی می توان به مقرون به صرفه بودن و پیاده سازی راحت آن اشاره کرد، چرا که اشتراک گذاری دانش و مهارت یک بخش جدانشدنی رفتارهای انسانی است.
منبع: www.goskills.com