“یادگیری ترکیبی” الگوی نوین آموزش
یادگیری ترکیبی چیست؟
امروزه در سراسر دنیا در بسیاری از سیستم های آموزشی بیشتر از واژه “یادگیری ترکیبی” و یا “یادگیری تلفیقی” استفاده می شود. پیش بینی شده است که تا چند سال آینده به کارگیری سیستم آموزشی ترکیبی در بسیاری از سازمان ها مرسوم باشد و حتی آموزش های مدرن همچون آموزش های آنلاین سهمی بیش از ۵۰% را به خود اختصاص دهد.
تعاریف متعددی در این زمینه ارائه شده است که به نمونه های از آنها اشاره می کنیم:
یادگیری ترکیبی به طور گسترده ادغام روش ها و تکنیک های چندگانه یادگیری مانند جلسات آزمایشگاهی، کلاس های حضوری، پروژه های مطالعاتی، فعالیت های گروهی و آموزش آنلاین است.
و همین یادگیری ترکیبی به صورت محدود و خلاصه تر به صورت ادغام روش ها و استراتژی های آموزش آنلاین و حضوری تعریف می شود.
در واقع یادگیری ترکیبی را می توان زمانی در نظر گرفت که فراگیر بخشی از آموزش را در محیطی کنترل شده و خارج از خانه دریافت کند و بخشی از آن را از طریق آنلاین مطابق زمان، مکان و سرعت دلخواه خود فرا گیرد. و اینکه برای هر بخش چه سهمی در نظر گرفته شود خیلی اهمیتی ندارد..
بنابراین یادگیری ترکیبی رویکردی از فن تعلیم است که در آن بتوان از فواید یادگیری حضوری (رو در رو) و مجازی (آنلاین) بهره برد و هدف آن افزایش تعامل و مشارکت بین فراگیران و مربیان می باشد.
منطقی برای رشد یادگیری ترکیبی
دلیل استقبال از توسعه یادگیری ترکیبی اعتقاد به این باور است که یادگیری ترکیبی قادر به پاسخگویی نیازهای آموزشی می باشد. به عنوان مثال در خیلی از سازمان ها کارمندان به علت کمبود زمان و دغدغه های زیادی که با آن درگیر هستند از آموزش های آنلاین استفاده کرده، در عین حال که برای تمرین یک سری از مهارت ها در کلاس های حضوری شرکت می کنند. بسیاری بر این باورند که مشارکت در امر آموزش و تعامل با همکاران و مربیان به افزایش اثربخشی یادگیری آنلاین کمک خواهد کرد.
در نتیجه یادگیری ترکیبی با تلفیق مؤلفه های آموزش آنلاین و حضوری رویکردی کاربردی و انعطاف پذیر برای مواجهه با این مشکلات بوده و پاسخگوی آنچه که کارکنان و مربیان در آموزش نیاز دارند می باشد. همانطور که فراگیران در کلاس های حضوری از اثرات مثبت تعامل با مربیان و دیگر فراگیران بهره می برند، فرصت این را خواهند داشت که قسمتی از محتوای آموزشی را در زمان و با سرعت دلخواه خود یاد بگیرد. پس خیلی جای تعجب نخواهد بود وقتی که بینیم یادگیری ترکیبی چه نقش مهمی را در اثربخشی یک سیستم آموزش ایفا می کند.
در دوره های تلفیقی، یادگیری ترکیبی این فرصت را در اختیار فراگیران قرار می دهد که نه تنها از طریق رو در رو و حضور در کلاس بلکه با استفاده از تکنولوژی و ابزار ارتباطی مدرن با مربی و دیگر فراگیران تعامل داشته باشد و با وجود این فرایند مشارکتی دیگر کنترل اصلی یادگیری فقط به مربی محدود نخواهد شد. همچنین با به کارگیری این رویکرد در سیستم آموزش سازمانی، مدیریت آموزش قادر خواهد بود که هزینه آموزش برای هر نفر را کاهش دهد، که این خود مزیتی قابل توجه برای مدیریت مالی هر سازمان است.
علاوه بر این با توجه به نتایج بدست آمده از مطالعات انجام شده توسط دپارتمان آموزش آمریکا (U.S. Department of Education) مهم ترین فایده استفاده از الگوی ترکیبی در استراتژی آموزش بهبود سطح یادگیری در فراگیران بوده است. در مقایسه با کلاس های حضوری و دوره های تمام آنلاین، دوره های تلفیقی تا حد قابل توجهی نتایج بهتری از خود نشان داده اند.
بنابراین به خاطر وجود این چهار مزیت ذکر شده (یادگیری ترکیبی پاسخگوی نیازهای فراگیران بوده، ارتباطات بین فراگیران و مدرسین را ارتقاء داده، در هزینه ها صرفه جویی کرده و سطح یادگیری را افزایش می دهد) این الگوی تلفیقی بسیار مورد استقبال برنامه ریزان و مدیران آموزش قرار گرفته است. قابل به ذکر است که رویکرد یادگیری ترکیبی تنها با افزودن مولفه های آموزش آنلاین اتفاق نخواهد افتاد و مانند تمامی الگوهای آموزش نیازمند برنامه ریزی و طراحی یک استراتژی عملی است.
چالش پیدا کردن یک ترکیب درست
سوالی که اینجا مطرح می شود این است که چگونه بتوانیم به ترکیبی صحیح از مؤلفه های حضوری و آنلاین دست پیدا کنیم؟
در حال حاضر بسیاری از محققین حوزه آموزش بر این باور هستند که پیاده سازی یادگیری ترکیبی زمانی موفق خواهد بود که بتواند به بهترین شکل از نقاط قوت و مزیت های هر دو مدل آموزش حضوری و مجازی در استراتژی خود بهره ببرد. شناسایی نقاط قوت و محدودیت های این دو مدل آموزش به تنهایی کافی نیست و باید براساس نیازهای آموزشی و نتایج مورد انتظار یک سازمان، تلفیقی صحیح از آنها را تدوین و برنامه ریزی کرد.
برگرفته از کتاب
Using Blended Learning
Evidence-Based Practices
Khe Foon Hew
Wing Sum Cheung
