عملکرد یک سیستم آموزشی برتر چگونه است؟
جالب است که بدانیم در دنیا در یک سیستم آموزشی برتر چه اتفاقاتی رخ می دهد؟ چگونه این الگوهای آموزشی می توانند دانش آموزان را برای زندگی واقعی، انتخاب شغل و موفقیت در کسب و کار آینده شان هدایت کند و پرورش دهد؟
بررسی عملکرد این سیستم های آموزشی و پاسخ به این سؤالات به ما کمک خواهد کرد تا از ایده های نوین در راستای بهبود مدیریت آموزش سازمانی بهره ببریم. اجرای این الگوهای متفاوت آموزشی قطعا برای کارکنان یک سازمان هم جذاب بوده و اثربخشی آموزش مهارت های لازم جهت ارتقاء فردی و شغلی را افزایش خواهد داد.
فنلاند- سیستم آموزشی که در آن استرس نمره و امتحان وجود ندارد.
این سیستم آموزشی در سال های متعددی به عنوان برترین سیستم آموزشی دنیا مطرح بوده است و افتخارات کسب شده توسط دانش آموزان فنلاندی در زمینه های مختلف علمی و فرهنگی خود گواه این مسئله می باشد.
دانش آموزان فنلاندی بر خلاف دیگر دانش آموزان در اکثر کشور های دنیا هیچ استرسی بابت امتحان، آزمون های مختلف و نمره نداشته و به طور مداوم مورد ارزیابی قرار نمی گیرند. همچنین از دیگر نکات برجسته این سیستم آموزشی طراحی و ارائه مدل آموزشی اجرایی با کمترین هزینه و بهترین خروجی است.
بر خلاف اکثر کشورها که با وجود دوره های پیش دبستانی، کودکان از پنج سالگی به مدرسه فرستاده می شوند، آموزش رسمی برای کودکان فنلاندی از سن هفت سالگی آغاز می شود. جالب است بدانید که در شش سال اول تحصیل، دانش آموزان به هیچ وجه مورد ارزیابی قرار نمی گیرند و تا سن ده سالگی تکلیف و یا مشق شبی برای آنها تعریف نمی شود. در واقع دانش آموزان در محیطی بدون رقابت آکادمیک و فشارهای ناشی از فکر قبول شدن به کشف و شکوفایی استعداد های خود می پردازند. تنها آزمون اجباری، آزمونی شبیه به کنکور است که در پایان دوره دبیرستان از دانش آموزان گرفته می شود.
در سیستم آموزشی فنلاند ما شاهد یک دست ترین دانش آموزان از نظر سطح علمی هستیم. در این فضای آموزشی، دانش آموزان با استعدادتر به طور دائم با دانش آموزان کم استعدادتر در تعامل بوده و دانش و توانایی های خود را به آنان منتقل می کنند. علاوه بر این جهت بهره مندی بیشتر از امکانات آموزشی ظرفیت کلاس ها حداکثر ۱۶ نفر است. همین عوامل باعث شده که فنلاند در بین کشور های اروپایی با قبولی ۶۶ درصد فارغ التحصیلان بالاترین نرخ ورود به دانشگاه را داشته باشد.
انگلیس و کانادا- لازم نیست از صبح زود به مدرسه بروید.
باور می کنید که در دنیا مدارسی وجود دارد که به دانش آموزان اجازه می دهد تا هر زمان که دلشان می خواهند در رختخواب بمانند و موظف نیستند صبح زود به مدرسه بروند؟ مدتی پیش در مدرسه ای در لندن نوجوانان اجازه داشتند دیرتر به مدرسه بیایند. علت این سیاست آموزشی نتایج پژوهشی بود که نشان می داد تنها ۲۵ دقیقه دیرتر آمدن به مدرسه، هوشیاری، تمرکز و یادگیری نوجوانان را تا حد قابل توجهی افزایش می دهد. با توجه به این موضوع که یک یا دو ساعت بیشتر در رختخواب ماندن یک عادت لاکچری نبوده و برای نوجوانان ضروری است، آکادمی UCL در لندن ساعت شروع کلاس هایش را به ۱۰ صبح تغییر داد. قبل از آن هم در ۲۰۰۹ در یکی از مدارس کانادا نوجوانان خوش خواب اجازه داشتند از ساعت ۱۱:۳۰ به مدرسه بیایند.
به گفته مدیران این مدرسه در نتیجه این تغییر بهبود در وقت شناسی بین دانش آموزان و حضور مرتب در کلاس قابل ملاحظه بوده است. به علاوه دانش آموزان علاقه بیشتری به مشارکت در مباحث کلاسی نشان داده و سرعت پیشرفتشان افزایش داشته است.
اجرای این سیاست در مدرسه دیگری در کانادا آمار غیبت دانش آموزان را به یک سوم کاهش داد که تغییری باور نکردنی برای مسئولین مدرسه بود. در انگلیس و کانادا با وجود اینکه این سیستم در همه مدارس مرسوم نیست اما در همان تعدادی که این سیاست اجرا می شود مدیران شاهد نتایج رضایت بخشی بوده اند.
چین- ریاضی یاد می گیرم تا حضور داشته باشم!
هر چقدر که در همه مقاطع تحصیلی، ریاضی در مدارس انگلیس درسی منفور است در چین دانش آموزان شهرت خاصی به مهارت های شان در علم ریاضی دارند. این رویکرد خاص به ریاضیات که از توقعات فرهنگی چینی ها نشات می گیرد بر سیستم آموزشی این کشور تأثیر گذاشته است. به عنوان مثال سیاست تک فرزندی توقعات والدین را به حد زیادی از فرزندان خود بالا برده است و به همین علت فرزندان برای کسب نتایج درخشان در موضوعات مختلف آموزشی به خصوص ریاضی حد اکثر تلاششان را می کنند؛ تلاش آنها به حدی بوده که از سطوح پایه در علم ریاضیات تبحر دارند.
آموزش مسائل ریاضی به صورتی متفاوت و جذاب در قالب مثال ها، سناریوها، معماهای چالش برانگیز و درگیر شدن در بازی های گروهی صورت می پذیرد. در چین بدون در نظر گرفتن رشته تحصیلی در دوران دبیرستان دانش آموزان واحد های مربوط به ریاضیات را می گذارنند و حدود ۱۵ ساعت در هفته را صرف مطالعه این درس می کنند. بی دلیل نیست که این ملت در زمینه مهارت های علم ریاضی این چنین در جهان شهرت دارد.
هلند- مدارس استیو جابز
در هلند سیستم آموزشی بر اصول تکنولوژی قرن بیست و یکم بنا شده است. فلسفه “آمو زش دوران مدرن” منجر به ساخت مدارس استیو جابزی شده است. در این مدارس جهت رویایی و تجربه دنیای مدرن دانش آموزان به جای کتاب و تخته سیاه با آی پد و اپلیکیشن سر و کار دارند.
در حالی در مدارس استیو جابزی دانش آموزان پیوسته با آی پد های خود مشغول هستند، همراه داشتن تلفن همراه در اکثر مدارس دنیا ممنوع است. برای هر دانش آموز آی پد حکم یک معلم خصوصی را دارد. در این مدارس بر خلاف نظام های سنتی، دانش آموزان به دو گروه سنی ۴تا ۷ سال و ۸ تا ۱۲ سال تقسیم می شوند.
در مدارس استیو جابزی کلاس ها به صورت حضوری و مجازی تشکیل می شوند. در این سیستم آموزشی از روش مربیگری (کوچینگ) استفاده شده و دانش آموزان در مسیر یادگیری توسط مربی های خود نظارت و هدایت می شوند. زمانبندی این کلاس ها شناور است و حتی ممکن است در طول مدت تعطیلات نیز ادامه داشته باشد.
انگلیس- مدارس استودیویی
در سال های اخیر وجود مدارسی با نام “studio schools” و یا “مدارس استودیویی” با ادغام کار و تحصیل جایگاه خاصی در سیستم آموزشی انگلستان پیدا کرده است. در این مدارس دولتی تمرکز آموزش بر خلاقیت و مهارت های زندگی بوده و بدین صورت از ساختار سنتی سیستم آموزشی فاصله می گیرد. دانش آموزان در فرایند آموزش مشارکت می کنند و در گروه های کوچک به انجام پروژه های عملی می پردازند. همچنین فضای بعضی از قسمت های این مدارس با قرار دادن اسباب و ادوات کاری همانند محیط کاری طراحی شده است که دانش آموزان را برای محیط واقعی زندگی آماده می کند.
مدرسه پابرهنه ها
این سازمان جهانی با نام “مدرسه پابرهنه ها” فعالیت خود بر روی فراهم کردن امکانات آموزشی در مناطق فقیر نشین توسعه نیافته ترین کشور های دنیا متمرکز کرده است. دانش آموزان برای اینکه روزها بتوانند کار کنند، بعد از ظهر ها در کلاس ها حاضر می شوند. مدرسین از بین خود روستاییان انتخاب شده و بعد از گذراندن دوره های لازم شروع به تدریس می کنند.
از نکات قابل توجه این سازمان باور به وجود استعدادهای ذاتی و دانش غریزی در روستاییان محروم است. از نظر آنها دانش آموزان در مدارس سواد یاد می گیرند، اما تحصیلات آنان تحت تأثیر عواملی چون خانواده، سنت ها، فرهنگ، محیط زندگی و تجربیات شخصی خواهد بود. در این مدارس چه معلم و چه دانش آموز به عنوان یک منبع دانش در نظر گرفته می شوند و افراد در فرایندی کاربردی فرصت پیدا می کنند تا مهارت های فردی شان را ارتقا دهند.
برگرفته از نوشته ” بهترین سیستم های آموزشی دنیا چگونه اند؟”